بررسي‌هاي همشهري نشان مي‌دهد كه استراتژي‌هاي سرمايه‌گذاران در ماه‌هاي پاياني سال95 بار ديگر در حال تغيير است و نقدينگي در حال جابه‌جا شدن بين بازار‌هاست. سال‌هاي 91 و 92 كه تورم افسارگسيخته، همه بازارها را درنورديد، قيمت‌ها به‌صورت لحظه‌اي و دسته‌اي افزايش پيدا مي‌كرد. اين به‌دليل تب هلندي بود كه در نهايت اقتصاد ايران را در تور يك ركود تورمي انداخت و هنوز هم اثرات آن از بين نرفته است.
از 3دهه پيش نقدينگي عموما صرف خريد آن دسته از كالاهاي مصرفي شده كه براي مردم ايران عملا نقش كالاي سرمايه‌اي را بازي كرده است. در دهه‌هاي گذشته گاهي اوقات مردم خودرو خريدوفروش مي‌كرده‌اند، گاهي مسكن و گاهي هم در صف خريد سيم كارت موبايل مي‌ايستادند. اما در همه اين دوره‌ها يك چيز ثابت بوده است؛ نقدينگي كمتر جرأت كرده وارد بورس بشود. در واقع در همه اين دوره‌ها سر بورس كه مستقيما اثرش روي توليد ناخالص داخلي نمايان مي‌شود، بي‌كلاه مانده است. اين رويه اكنون بار ديگر پس از 3دهه تجربه همچنان در حال تكرار است.
- تغيير شيوه بازي
به‌نظر مي‌رسد كه در دوره جديد شيوه‌هاي سرمايه‌گذاري و گردش نقدينگي قدري تفاوت كرده است. اكنون بخش عمده سرمايه‌گذاري‌ها در ارز و طلا انجام مي‌شود و كالاهاي ديگر كمتر نقش سرمايه را بازي مي‌كنند؛ البته مسكن همچنان روال گذشته را طي مي‌كند و طلا هم كه در همه دوره‌هاي تاريخ، يك كالاي پرارزش تلقي مي‌شده، كماكان نقش خود را حفظ كرده است.
اما اقتصاددانان انتظار دارند با طي شدن فرايند توسعه اقتصادي، بخش مهمي از نقدينگي مردم به سمت بازار‌هاي سهام كه مستقيما منجر به افزايش توان توليدي شركت‌ها مي‌شود هدايت و خريد طلا هم عموما با استفاده از اوراق بهادار انجام شود؛ در واقع اگرچه همچنان قيمت طلا در بازار‌هاي جهاني يك نقش بنيادين بازي مي‌كند اما معاملات اين فلز گرانبها در بازار‌هاي مالي پيشرفته برخلاف ايران كه به‌صورت فيزيكي دادوستد مي‌شود، عموما با استفاده از اوراق بهادار مورد دادوستد قرار مي‌گيرد.
- سرعت رشد دلار افزايش يافت
اطلاعات آماري از بازار‌هاي سرمايه‌گذاري در ايران نشان مي‌دهد كه در يك سال گذشته سرمايه‌گذاراني كه دارايي‌هاي مالي خود را تبديل به دلار كرده‌اند بيشتر از همه سرمايه‌گذاران نفع برده‌اند و در اين مدت دست‌كم 18.5درصد به ارزش دارايي‌هايشان اضافه شده است كه البته بخش عمده اين رشد مربوط به كاهش نرخ برابري ريال در برابر دلار پس از انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا بود كه در آن جمهوريخواهان به پيروزي رسيدند.
مطابق گزارش بررسي بازار‌هاي بورس تهران ارزش هر دلار آمريكا در بازار مبادلات ارزي از ابتداي سال تاكنون يعني در طول 9ماه از 3451تومان به 4091تومان رسيده است. اين بالاترين مقدار رشد در همه بازار‌هاي سرمايه‌گذاري در ايران است. البته رشد ساير ارز‌ها هم پرشتاب بوده است؛ به‌طور مثال ارزش هر يورو هم در همين مدت 13درصد رشد كرده و از 3840تومان به 4341تومان رسيده است.
رشد پرشتاب قيمت دلار پس از آن اتفاق افتاد كه مشخص شد دونالد ترامپ نامزد جمهوريخواهان مستأجر كاخ سفيد خواهد شد. اين رويداد در عين حال همزمان بود با افزايش نرخ بهره فدرال رزرو كه تا سال2019 ادامه خواهد يافت. همه اين اتفاق‌ها نه فقط قيمت دلار را در بازار‌هاي داخلي بلكه در عرصه جهاني هم با رشد مواجه كرد. به‌طور سنتي همزمان با پيروزي جمهوريخواهان در انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا ارزش دلار در مقابل ساير ارز‌ها تقويت شد.
- طلا به‌دنبال دلار
آمارهاي رسمي بورس نشان مي‌دهد كه در يك دوره نه‌ماهه از ابتداي سال تاكنون ارزش هر سكه بهار آزادي از محدوده قيمت يك‌ميليون تومان به يك‌ميليون و 170هزار تومان رسيده است. اين به‌معناي اين است كه قيمت هر سكه بهار آزادي در اين مدت 16.4درصد رشد كرده و سرمايه‌گذاراني كه در اين مدت سكه خريده بودند، توانسته‌اند اين مقدار سود كنند. به اين ترتيب با اين ميزان رشد قيمت هر سكه بهار آزادي پس از دلار در رتبه دوم قرار مي‌گيرد.
- رشد 7.7درصدي قيمت مسكن
آمارهاي بانك مركزي هم نشان مي‌دهد كه متوسط قيمت مسكن در تهران در طول يك دوره يك‌ساله 7.7درصد رشد كرده است. تازه‌ترين گزارشي كه بانك مركزي از تحولات بازار مسكن در تهران منتشر كرده، نشان‌دهنده ثبت قيمت ۴.۴ميليون توماني هر متر زيربناي واحد مسكوني براي خريد و فروش بوده كه بيانگر رشد نيم‌درصدي نسبت به آبان‌ماه و ۷.۷درصدي در قياس با آذر‌ماه سال گذشته است.
بانك مركزي در آبان‌ماه نيز اعلام كرده بود كه قيمت هر متر مربع‌خانه در مقايسه با‌ماه قبل حدود ۰.۱درصد و نسبت به آبان‌ماه سال گذشته تا ۷.۳درصد گران شده است. در مجموع آمارها از اين حكايت دارد كه روند رشد قيمت مسكن نسبت به‌ماه قبل افزايشي شده است.
- بورس در آخر صف
با وجود رشد قيمت‌ها در بازار‌هاي دلار، طلا و مسكن شاخص‌هاي بورس سرجاي خود مانده‌اند و هر روز هم نسبت به گذشته بيشتر افت مي‌كنند. اطلاعات آماري نشان مي‌دهد كه شاخص بورس تهران كه بيانگر ميزان بازده سرمايه‌گذاري در بورس است، از ابتداي سال تاكنون نه فقط رشد نكرده بلكه با 0.7درصد هم زيان مواجه شده است.
اين به‌معناي اين است كه كساني كه در بورس سرمايه‌گذاري كرده‌اند از اين سرمايه‌گذاري زيان كرده‌اند. البته شاخص فرابورس در اين مدت 7.4درصد رشد كرده اما با توجه به آنكه بخش عمده معاملات فرابورس به اوراق بدهي اختصاص دارد نمي‌توان رشد شاخص فرابورس را به بازار سهام تعميم داد.
هم‌اكنون نزديك به 60 درصد از معاملات اين بازار به دادوستد اوراق بدهي اختصاص دارد كه بيش از 22درصد سود به سرمايه‌گذاران پرداخت مي‌كنند. به اين ترتيب رشد شاخص فرابورس را مي‌توان به‌معناي رشد معاملات اوراق بدهي تعبير كرد. هرچند اطلاعات دقيقي در مورد بازده اين اوراق وجود ندارد اما اين جذابيت آنقدر بوده است كه توانسته بخش عمده معاملات روزانه بازار سرمايه را به خود جلب كند.
نظر شما